Het maken van een kerststol is sinds een aantal jaar een terugkerend december ritueel. Niet alleen omdat het iets gezelligs en nostalgisch heeft, maar ook omdat een zelfgemaakte kerststol met een zelfgekozen vulling (zonder sukade!) zo lekker is. In het begin maakte ik mijn kerststol volgens het recept uit een héle oude Libelle. Jammer genoeg had ik vaak moeite met het mengen van de vulling door het deeg en dit resulteerde meestal in aangebrande rozijnen en krenten die na het bakken stuk voor stuk eraf gepeuterd moesten worden. Na het lezen van de tips in het recept van Levine en het zien van haar bijbehorende filmpje is dit euvel voorgoed voorbij.
Het recept dat ik nu gebruik is een combinatie van beide recepten met wat eigen aanvullingen. Mijn kerststol is royaal gevuld met rozijnen, krenten, cranberries, chocolade, noten en amandelspijs natuurlijk.
Ingrediënten:
- 375 gram tarwebloem (van goede kwaliteit)
- 10 gram droge gist
- 50 gram kristalsuiker
- 160 gram volle melk, lauwwarm
- 1 ei (L)
- 1 tl kaneel
- 1 tl vanille extract
- 7 g zout
- 75 g zachte roomboter
Voor de vulling:
- 75 g krenten*
- 75 g donkere rozijnen*
- 100 g gedroogde cranberries*
- 75 g pure chocolade, fijngehakt
- 75 g walnoten, fijngehakt (of pecannoten of amandelen)
- 3 el sinaasappellikeur en 4 el water (of 100 ml sinaasappelsap)
- 200 gram amandelspijs (kant en klaar, zelfgemaakt zie **, of dit recept met geroosterde amandelen)
- rasp van 1 (biologische) citroen
- ± 1 el losgeklopt ei
* Met de samenstelling van het fruit kun je variëren, zolang het maar 250 g in totaal is. Vind je sukade of geconfijte sinaasappelschil lekker kan dit ook, of gedroogde appeltjes en abrikozen.
**Voor zelfgemaakt amandelspijs meng je: 90 g amandelpoeder, 90 g fijne kristalsuiker, 1/2 ei (L), rasp van 1 citroen en een beetje amandelessence (optioneel). Leg het mengsel 1-3 dagen in de koelkast, zodat de smaken kunnen ontwikkelen. De citroenrasp en het beetje ei wat in het basisrecept staat dan niet meer nodig.
Voor de afwerking:
- 30 gram roomboter, gesmolten
- poedersuiker
Bereiding:
Wel de avond van tevoren de krenten, cranberries en rozijnen in de likeur met water of sinaasappelsap. Verhit het samen afgedekt 1 minuut in de magnetron en laat het een nachtje staan, roer het een paar keer om. Laat ze de volgende dag in een vergiet uitlekken en dep ze goed droog met keukenpapier. Meng dit mengsel met de chocolade en noten. Het lekkerst is om de noten kort te roosteren (5-8 min op 180°C), dat verhoogt de smaak! Meng in een andere kom de amandelspijs met de citroenrasp en een beetje losgeklopt ei. Zet apart tot gebruik.
Ga nu verder met het deeg: doe alle ingrediënten voor het deeg, behalve de boter, in de kom van de keukenmachine en kneed met de deeghaak in ± 8 minuten tot een stevig deeg. Als je met de hand kneedt duurt het iets langer. Voeg daarna pas de zachte boter lepel voor lepel toe en blijf kneden tot er een soepel deeg ontstaat. Het deeg is aanvankelijk erg plakkerig, maar wordt uiteindelijk een goed hanteerbaar deeg. Laat het deeg na het kneden 15 minuten afgedekt staan.
Rol het deeg op een met wat olie ingevet aanrecht uit tot een lap ter grootte van een A4 met de smalle kant naar je toe. Verdeel 1/3 van de vulling over de deeglap. Vouw het deeg in drieën op als een brief. Druk de naden dicht en draai het deeg een kwart slag met de korte zijde naar je toe. Rol het op dezelfde manier uit en doe weer 1/3 vulling erover en herhaal de vorige handelingen tot alle vulling in het deeg is verdeeld.Vorm het deeg tot een bal en doe het over in een licht met zonnebloemolie ingevette kom. Dek de kom af en laat het deeg op kamertemperatuur 60 minuten rijzen. Het deeg zal niet helemaal in volume verdubbelen.
Leg het deeg op een licht met olie ingevette werkplek en rol het deeg met een deegroller uit tot een ovaal van ± 2 cm dik. Wil je liever een stol die overal dezelfde dikte heeft, maak dan een rechthoekige deeglap zie foto). Laat de boven- en onderkant van het deeg iets dikker. Maak van het amandelspijs een rol en leg hem in het midden van het deeg. Vouw de bovenkant van het deeg over de amandelspijs (de bovenkant iets verder dan de onderkant) en druk de naad met de zijkant van je hand goed dicht. Draai het “brood” om en leg het op een bakplaat die is bekleed met bakpapier.
Laat het deeg op kamertemperatuur 45 – 60 minuten rijzen, dit is de tweede rijs. Verwarm de oven ondertussen voor op 180 °C(conventioneel). Bak de stol in het midden van de oven in ± 35 minuten gaar en bruin. Verlaag na ± 20 minuten de temperatuur naar 160 °C en dek zo nodig de bovenkant af met aluminiumfolie. Leg de stol direct na het bakken op een rooster en bestrijk hem na 10 minuten met gesmolten boter en bestrooi met poedersuiker. Laat de stol op het rooster helemaal afkoelen en bestrooi voor het serveren nogmaals met poedersuiker.
Tip: Je kunt de stol prima invriezen. Laat de poedersuikerlaag dan nog achterwege tot je hem gaat opdienen.
Tip: Je kunt van dit recept ook twee kleinere kerstbroden maken. Verkort dan wel de baktijd.
Veel plezier en eet smakelijk!
